ललितपुरको पाटन दरबार आफैमा मौलिक परम्परा र इतिहास बोकेको सुन्दर पर्यटकीय स्थल हो । दरबारको मौलिकता, कलाकृति, धार्मिक तथा ऐतिहासिक हिसाबले पनि पाटन दरबार क्षेत्रले छुट्टै अस्तित्व बोकेको छ । त्यहाँको अनुपम सौन्दर्यमा अझै पुर्णता ल्याउन र प्राकृतिक सौन्दर्य बचाउन यतिबेला दरबारको भण्डारखाल बगैँचास्थित पोखरीको मर्मत सम्भार कार्य भइरहेको छ ।
                                                                   ०००

किम्बदन्ती अनुसार भण्डारखाल बगैँचामा राजकुलोबाट पानी ल्याइएको थियो । सिद्धिनरसिंह मल्लको समयमा निर्माण भएको सुन्दरी चोकको मध्यभागमा रहेको तुसाः हिति ‘चोखो पानी’ आउने ढुंगेधारा थियो । सुन्दरी चोक बनाउने क्रममा त्यसको मध्यभागमा तुसाः हिति बनाइएको थियो । जसमा पाटनको धेरैजसो मठमन्दिरका देवीदेवता स्थापना गरिएको थियो । करिब ७८ देवीदेवताको मूर्तिसहित अदृश्य शक्तिको उपासनाको लागि समेत हिति परिसरमा स्थान छुट्याइएको किम्बदन्ती छ । 
                                                                  ०००

यतिबेला भण्डारखाल बगैँचास्थित सो पोखरी ब्युताउँनको लागि माछालाई स्थानान्तरण कार्य भइरहेको छ । पाटन दरबार संरक्षण समितिका अध्यक्ष सुरेश लाखेका अनुसार, ‘पोखरीको पानी फोहोर भएको र पानी चुहावट भएको कारण माछालाई अस्थायी रुपमा स्थानान्तरण गर्न लागिएको हो ।’ पोखरीको मर्मत कार्य सकिएपछि माछालाई त्यही राखिने छ । 

करिब तीनसयको हाराहारीमा रहेका ती माछाको खानाको व्यवस्था सानो पाइला नामक गैरसरकारी संस्थाले गरेको छ । विगत पाँच वर्षदेखि विभिन्न सामाजिक कार्यमा संलग्न रहेको सो संस्थाले नियमित रुपमा त्यहाँका माछालाई खानाको प्रबन्ध गर्ने तथा रेखदेख गर्ने गरेको सानो पाइला संस्थाकी अध्यक्ष इन्दु ज्यापुनीले बताएकी छन् ।

यतिबेला माछाको अस्थायी स्थानान्तरण पनि सानो पाइलाका पदाधिकारीहरुले नै गरिरहेको छन् । सानो पाइलाका सचिब सुदर्शन महर्जनका अनुसार मन्दिर वरिपरिका वृद्धवद्धाहरुको लागि तातोपानीको व्यवस्था समेत गर्दै आइरहेका छन् । 
                                                                  ०००
पाटनमा पानीको मूल स्रोतका रुपमा रहेको सप्तपाताल पोखरी ब्युताउँन समेत स्थानीय लागेका छन् । यो पोखरीमा पानी भरेपछि टिका भैरवदेखि सप्तपातालसम्मको राजकुलो र त्यहाँबाट पाटनसम्मको राजकुलोलाई व्यवस्थित गर्ने योजना समेत रहेको बताइएको छ । सप्तपाताल बनेपछि पाटनका ढुंगेधारा र पोखरीमा त्यहीको च्यानलबाट पानी ल्याउनेबारे अध्ययनसमेत भइरहेको छ । 
                                                                  ०००